Permacultuur en voedselbos

Yvonne & Govert

Inmiddels zijn we zover dat wij de buitenruimte kunnen gaan vormgeven.
Samen met mijn vrouw bedenken wij hoe wij deze sterk geaccidenteerde tuin willen ontwerpen. Wij beiden hebben daar een uitgesproken mening over en vullen elkaar goed aan…
In Nederland is onze riante stadstuin (600 m2) een goed reclamebord voor mijn ontwerpactiviteiten, waar de opdrachtgevers als de directie van het Maritiem muZEEum in Vlissingen, Het Sieboldhuis in Leiden, Stichting Groninger Kerken en nog veel meer interessante opdrachtgevers geïnspireerd geraakt zijn van onze stadstuin in Schiedam, maar… nu willen onze Italiaanse tuin vanuit diverse invalshoeken bedenken en vormgegeven.

Uitdaging
Ons perceel ia zo’n 2500 vierkante meter groot met grote hoogteverschillen. Het is een ruraal gebied waar de hazelnoten en de druiven voor dolcetto- en nebbiolo-wijnen gekweekt worden. De manier hoe er tegen tuinen aangekeken wordt is vooral vanuit de nutsgedachte; het zelfvoorzienend denken is hier sterk aanwezig.
De gedachte van het ontwerp voor de woning is dat de woning als het ware vanuit de natuur verrijst en dus een onderdeel vormt van de natuurlijke omgeving waarin inheemse beplanting groeit en ecologische processen plaatsvinden. Zonder één streep op schetspapier te zetten, weten we dat wij al dat dit het kernidee is van onze buitenruimte.
Deze gedachte is de uitgangsgedachte van de permacultuur in combinatie met het idee voedselbos. Het landschap vormt één geheel waar wij met minimale verstoring de ecologische processen willen versterken. Dit alles vormt nogal een uitdaging…

Overzicht plangebied

Classificatie zones
Met de gemeente is al in een vroeg stadium vastgelegd dat wij een parkeergebied met tuin voor het dorp (en onszelf) zullen realiseren in ruil voor een voordelige belastingconstructie. Aangezien wij aardig wat grond moeten afgraven voor de woning, hebben we juist niet afgevoerd maar als basis gebruikt voor de parkeerplaats; een gesloten grondbalans wordt dit genoemd.
De gemeente verlangde wel dat bij de bouwaanvraag ook een ontwerp voor de parking met beplanting gemaakt werd en een borgsom werd gestort. Een leuke uitdaging waarin we gedwongen worden na te denken over het indelen van de diverse zones van het perceel.

Ontwerp classificatie gebieden rondom woning
Rondom de woning definiëren wij derhalve gebieden met hun functies; respect houden met de ecologische principes. Het algehele idee is dus om gebieden te definiëren om zodoende in de toekomst gericht te kunnen werken en te genieten van de buitenruimte; te weten:
Prato selvaggio: grootste gebied van de tuin die gestuurd zal verwilderen, uitgaande van de natuurlijke en oorspronkelijke vegetatie.
Giardino di verdure e pianti aromatici: in dit gebied zullen wij uitgaan van zoveel mogelijk (vaste) groente en kruiden.
Parcheggio pubblica: dit wordt het plantgebied rondom de parking met een diversiteit aan tuinplanten.

Ecologische principes
Onze uitgangspunten voor de drie gebieden zijn:

• Permacultuur (prato selvaggio) https://nl.wikipedia.org/wiki/Permacultuur
• Voedselbos (prato selvaggio en giardino di verdure e pianti aromatici)
  https://www.voedselbos.eu/voedselbos/wat-is-een-voedselbos.html
• Green to colour-concept (parcheggio pubblica)
  https://www.greentocolour.com/

Parking
Vooral de parking moet dus vastgelegd worden en is als het ware een onderdeel voor de totale aanvraag van de bouwvergunning. Bij de oplevering zal dit dan ook meegenomen worden in de beoordeling. Dat betekent dus dat ik wat meer tijd steek in de presentatie naar de gemeente toe.

Detail parking

De groente-kruidentuin en de wilde tuin
In deze gebieden zijn wij momenteel bezig om een goede invulling te geven met de beplanting volgens de genoemde ecologische principes. Concreet betekent dit dat wij de bodem proberen gereed te maken voor permacultuur. Alles is dus gericht op de voedselvoorziening met gebruik van meerjarige beplanting, maar eerst moeten we zorgen dat het land “tot rust” komt na het afgraven en woelen in de tuin door de machines van de aannemer. Wij kijken we nu eerst hoe de beplanting zich ontwikkelt.
Het is mooi om te zien dat binnen een aantal seizoenen er nu al sprake is van opvolging in de beplanting, van pionierbeplanting, die al vrij rap overging naar wat meer rustige (groei) van de beplanting; er is nu dus al sprake van “successie” https://nl.wikipedia.org/wiki/Successie_(ecologie).
Het zal in de toekomst mooi zijn om dit proces mee te maken en waar nodig bij te sturen om een rijkdom aan biodiversiteit te verkrijgen met respect voor de flora en fauna van het gebied.

Gjonny Vinai
De lokale hovenier Gjonny schakelen we in om samen met ons de grondvoorbereiding te doen en het geheel af te planten. Gezien mijn achtergrond als tuinarchitect kunnen wij snel met het Italiaans wat we beheersen én de universele Latijnse benamingen van de beplanting snel en makkelijk schakelen. Het blijkt, deze hovenier onze visie deelt op hoe om te gaan met de beplanting in relatie tot biodiversiteit. Een start van een nieuwe interessante relatie…