Derdengeldrekening

Betaling van de koopsom bij overdracht van Italiaans onroerend goed is altijd een lastig onderwerp geweest. De belangrijkste reden daarvan is dat de eigendom van Italiaans onroerend goed overgaat op het moment dat de koopakte in het bijzijn van een notaris wordt ondertekend. De verkoper verliest in Italië de eigendom op het moment dat hij op het kantoor van de notaris in Italië zijn handtekening onder de notariële koopakte zet. Dat zal hij alleen willen doen nadat hij de koopsom heeft ontvangen of zeker is dat de koper die na de ondertekening zal betalen. Dat is de reden waarom in Italië de koopsom meestal per gegarandeerde cheque (assegno circolare) wordt voldaan, waarbij de verkoper een cheque overhandigd krijgt op het moment dat hij de koopakte ondertekent.
‘Maar ik wil geen cheque’, zei een Belgische verkoper die begin dit jaar een Italiaanse koper voor zijn huis had gevonden. ‘Ik heb geen rekening bij een Italiaanse bank via wie ik de cheque kan incasseren en zal dat dus via mijn Belgische bank moeten doen, maar dat duurt me veel te lang en bovendien moet ik maar afwachten of de Italiaanse bank wel zal uitbetalen en bovendien nog wel bestaat. En bovendien rekent mijn Belgische bank daar forse kosten voor. Dat wil ik dus niet.’ Een begrijpelijke redenering. ‘Vraagt u maar aan de koper of hij de koopsom via een bankoverschrijving op mijn Belgische bankrekening overmaakt.’ Dat deed ik vervolgens, maar het antwoord van de koper was me vooraf al wel duidelijk. ‘Dat wil ik wel doen, maar alleen nadat de verkoper de koopakte heeft ondertekend, want als hij om wat voor reden dan ook na de ontvangst van de betaling niet tot ondertekening van de koopakte overgaat, sta ik met lege handen, ben ik mijn geld kwijt en ben ik geen eigenaar geworden. Ik wil dus wel betalen via bankoverschrijving, maar alleen op de dag na de overdracht.’ Maar dat wilde de verkoper niet en dat was begrijpelijk ook: ‘Als de koper na de ondertekening niet tot betaling overgaat, sta ik met lege handen, ben ik mijn eigendom kwijt en moet ik maar zien of en wanneer ik mijn vordering op hem kan incasseren. Dat risico wil en kan ik niet lopen.’
Om te voorkomen dat de transactie zou afketsen, stelde de koper voor de koopsom voor de dag van de overdracht onder de notaris in depot te storten met de opdracht de gelden per bankoverschrijving aan de Belgische rekening van de verkoper over te maken zodra de notaris zou hebben vast-gesteld dat de eigendom vrij en onbelast op naam van de koper was overgegaan. De verkoper vond dat een goed idee, mits de notaris daarvoor een speciale depotrekening zou openen. Hij ging er van uit dat de notaris daaraan zou willen meewerken, maar dat bleek niet het geval. ‘Dat kan ik wel doen’, zei de notaris ‘maar de gelden die op die rekening worden gestort zullen geen afgescheiden vermogen gaan vormen en daarom in geval van mijn overlijden tot mijn nalatenschap gaan behoren en in dat geval pas kunnen worden uitbetaald nadat alle erfgenamen daarvoor hun
toestemming hebben gegeven. En verder kunnen derden die een vordering op mij, de koper of verkoper hebben onder mij beslag leggen waardoor ik de gelden niet kan uitbetalen.’ Dat is een juiste redenering en dus was het heel begrijpelijk dat de notaris zijn medewerking aan het depot weigerde. Sinds 29 augustus 2017 kan zich zo’n probleem niet meer voordoen omdat de wetgever heeft bepaald dat Italiaanse notarissen vanaf die datum speciale derdengeldrekeningen kunnen openen. De gelden die daarop worden gestort vormen een afgescheiden vermogen die niet tot zijn nalatenschap kunnen gaan behoren zodat er op die gelden ook geen beslag kan worden gelegd.